Τρεις και πλέον δεκαετίες μετά τον τερματισμό της πολιτικής της αυτοαπομόνωσης, η αλβανική εξουσία έκανε όλο αυτό το διάστημα τις λιγότε ρες δυνατές μεταρρυθμίσεις προς μια κατεύθυνση ουσιαστικού εκδημοκρατι σμού του πολιτικού της συστήματος. Σε αυτή την απαράδεκτη κατάσταση «συνδράμουν» με τη στάση τους οι ηγεσίες των ΗΠΑ της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Τουρκίας κ.ά. και η μη αξιόλογη πίεση της ίδιας της αλβανικής κοι νωνίας.
Στις νέες συνθήκες που δημιουργήθηκαν, το Ηπειρωτικό ζήτημα έχει ει σέλθει σε μια νέα και σημαντική περίοδο. Όμως το όλο θέμα δεν έχει αναδειχτεί στις πραγματικές του διαστάσεις, για λόγους που έχουν να κάνουν με:
- την πάγια αντιμετώπιση των βόρειων – Ηπειρωτών από το αλβανικό κράτος ως «εσωτερικού εχθρού» και στοιχείου διαρκούς αμφισβήτησης του αλβανικού εθνικού μύθου,
- την πολιτική υστέρηση, κατακερματισμό και εν τέλει απογοήτευση των ίδιων βορειο – Ηπειρωτών,
- την ανικανότητα ή αδιαφορία των αμόρφωτων Ελλαδικών ελίτ να κα τανοήσουν την ουσία του θέματος.
Τα όσα επιτεύχθηκαν τα τελευταία χρόνια είναι σημαντικά μεν, αλλά τα ελάχιστα από τα αυτονόητα που θα μπορούσαν να αποδωθούν. Και κυρίως, αντιμετωπίζουμε μια αντίστροφη τάση, περιορισμού των ήδη κατακτηθέντων. Ο Γηγενής και Ιστορικός Ηπειρωτικός Ελληνισμός θα πρέπει να εκμεταλλευθεί τις όποιες δυνατότητες του παρέχει το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο και να δράσει μέσα από τις Διεθνείς Συμβάσεις και Συνθήκες ώστε να βρίσκεται στα πλαίσια της Διεθνούς νομιμότητας. Να διατηρήσει ανοιχτούς δίαυλους επικοινωνίας με κάθε αξιόπιστο πολιτικοκοινωνικό φορέα της Αλβανίας ή και ανεξάρτητες προσωπικότητες. Πρέπει να εξαντλούνται πρώτα, όλες οι υπάρχουσες δυνατότητες και να καλλιεργούνται συμμαχίες.
Το Αλβανικό κράτος παρουσιάζει συμπτώματα «αυτισμού». Ένα σημαντικό κομμάτι του αρνείται να δεχθεί την Δημοκρατία ως πολιτικό σύστημα και βασικά δικαιώματα των πολιτών όπως αυτά του αυτοπροσδιορισμού και της ελεύθερης έκφρασης. Συμπεριφέρεται αλλαζονικά, διάγει βίο φασιστικό, καλλιεργεί την διαφθορά και ταυτόχρονα έναν ιδιότυπο σωβινισμό. Κατορθώνει να επιζεί χάρη στις διεθνείς συγκυρίες, του ρόλου της ως «αναχώματος», της γεωγραφικής του θέσης και την προσκόλληση στους νέους του προστάτες. Η τύχη βέβαια δεν μπορεί να’ναι επ’ άπειρο με το μέρος του σχοινοβάτη.
Στα εκατόν δέκα περίπου χρόνια ζωής του αλβανικού κράτους, παρατηρούμε έναν επιφανειακό σεβασμό της διεθνούς νομιμότητας και των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Δυστυχώς η ιστορία αυτού του κράτους φανερώνει πως παραβιάζει ή απλώς δεν εφαρμόζει τα συμφωνηθέντα. Τα Τίρανα οφείλουν να κατανοήσουν πως αυτού του είδους η πολιτική είναι αδιέξοδη και στο συμφέρον τους είναι να εφαρμόσουν τα όσα εξαιρετικά «ανώδυνα» ισχύουν με βάση τις διεθνείς συνθήκες και συμβάσεις.
Ο Γηγενής και Ιστορικός Ηπειρωτικός Ελληνισμός πρέπει να παραμείνει ισχυρός στις περιοχές του: πληθυσμιακά, πολιτιστικά, εκπαιδευτικά, οικονομικά. Με απόλυτη γνώση και συναίνεση ως προς την πορεία και τις θυσίες που πιθανόν να απαιτηθούν. Μα κύρια, ο Ελληνισμός θα πρέπει να (επανα)διαμορφώσει και να συσπειρωθεί γύρω από ένα αυτόνομο και γνή σια Ηπειρωτικό Κίνημα που θα έχει ξεκάθαρους στόχους, που θα στηρίζεται στον ίδιο τον λαό και που θα αναζητεί συμμαχίες στον ευρύτερο ελληνισμό και μέ σα από τα ανάλογα εθνικά και κοινωνικά κινήματα της Ανατολικής Μεσογείου και της Υφηλίου.
Κωνσταντίνος Δημητρόπουλος